TRẢ LƯƠNG CẦU THỦ BẰNG CÁ VÀ...BIA

Fergie Suter không chỉ trở thành cầu thủ đầu tiên có “phí chuyển nhượng” bằng nhiều cá và…bia, mà còn trở thành phản đồ đầu tiên trong lịch sử bóng đá.

Vụ chuyển nhượng của Fergie Suter thời đó đình đám không kém việc Luis Figo rời Barca sang Real.
Đến hôm nay thì những vụ chuyển nhượng trong bóng đá đã trở thành đề tài “hot”, tiêu tốn nhiều giấy mực của báo chí. Và chắc ít người tưởng tượng ra rằng ở thuở sơ khai của môn túc cầu, những ai đá bóng kiếm tiền bị xếp vào dạng… dở ông dở thằng.
Thợ đá & thợ đá bóng
Fergie Suter chỉ là một anh thợ điêu khắc gốc Scotland, sống ở vùng Lancashire nước Anh. Đẽo đá xây nhà cũng chẳng phải công việc cao quý gì, nhưng dù sao thì cũng là một nghề lương thiện tử tế. Suter chỉ có một “tội” là… đá bóng giỏi. Trên các sân bóng “phủi” vùng Lancashire thời ấy, nức tiếng Fergie Suter. Anh này không những là hậu vệ cừ khôi, mà thỉnh thoảng đứng vào khung gỗ làm thủ môn cũng tài. Năm 1879, CLB Darwen, một “trọc phú” kiểu Man City thời nay bỗng nổi hứng muốn sở hữu một cầu thủ chuyên nghiệp, điều chưa từng có tiền lệ trên thế giới. Thế là một ngày, Suter tuyên bố với các đồng nghiệp là anh bỏ việc vì “đá ở Anh khó đẽo gọt hơn đá ở Scotland”.

Thiên hạ xì xào. Người ta đồn rằng anh đang được trả tiền để đá bóng, một thứ công việc chẳng thuộc ngành nghề gì, luật pháp không thừa nhận mà dư luận lại càng “ngứa mắt”. Thế nhưng anh chàng Suter vẫn quyết bỏ nghiệp đẽo đá chuyển sang nghiệp đá bóng. Lý do rất đơn giản: CLB Darwen hứa sẽ cung cấp cho anh lương thực đến lúc nào chán thì thôi. Trong một năm, Fergie Suter đã nhận rất nhiều cá và… bia để đá bóng, ít vất vả hơn đẽo đá mà vẫn sống phởn phơ.

Đúng một năm sau, lại vẫn là anh chàng Suter không chung thủy làm dấy lên một cuộc tranh luận mới về cái sự ỡm ờ của bóng đá. Suter rời Darwen sang chơi cho kình địch Blackburn, và giới thạo tin lại đồn đại: Blackburn hối lộ anh này bằng cả tiền mặt.

Fergie Suter không chỉ trở thành cầu thủ đầu tiên có “phí chuyển nhượng”, mà còn trở thành phản đồ đầu tiên trong lịch sử bóng đá. Cuối năm 1880, trong một cuộc đối đầu giữa Darwen và Blackburn (thời đó Burnley chưa ra đời nên trận này vẫn còn là derby Lancashire “xịn”), tiền vệ Marshall của Darwen đã lao vào chửi bới không thương tiếc Fergie Suter. Chàng thợ đá nóng mắt, và một cuộc hỗn chiến xảy ra. Trận đấu bị hủy, và từ đó hai “ông lớn” vùng Lancashire từ chối đá giao hữu với nhau, trừ khi phải chạm mặt ở các giải đấu cúp.

Đại khái, vụ chuyển nhượng của Fergie Suter thời đó đình đám không kém việc Luis Figo rời Barca sang Real Madrid của thế kỷ XX là bao nhiêu.

Hàng vạn tấn cá

Vụ Fergie Suter đến hôm nay vẫn được coi là dấu hiệu đầu tiên của tính chuyên nghiệp hóa trong chuyển nhượng cầu thủ. Phải tới 6 năm sau ngày Fergie Suter từ CLB “đẽo đá” chuyển sang CLB Darwen, bóng đá mới trở thành nghề được luật pháp công nhận. Gọi là nghề, nhưng trong mắt dân chúng, nó vẫn là một thứ công việc phỉ báng những người làm ăn chân chính. Tay làm thì hàm nhai, chứ sao lại có chuyện… chân đá hàm nhai?

Thế là đến năm 1901, để ngăn cản việc các đại gia đua nhau “chơi bóng đá” và biến một bộ phận thanh niên “trong sáng” thành “lũ quần đùi áo số lông bông”, chính quyền Anh quyết định: Các cầu thủ đá bóng chỉ được nhận tối đa 4 bảng/tuần, không hơn!

Nhưng chuyện cũng giống hệt như ngày nay, khi các liên đoàn ra sức chống lại sự thao túng của những ông chủ CLB rồi… thất bại, quy định về mức lương trần 4 bảng/tuần thời ấy chỉ tồn tại được đúng 1 tháng. Các CLB cương quyết đòi vung tiền để có những cầu thủ giỏi hơn. Soi lại lịch sử mới biết cái thú đốt tiền mua vui đã gắn liền với bóng đá Anh từ lúc nó mới ra đời, nên món nợ 3 tỷ bảng của Premiership bây giờ cũng chẳng phải chuyện đáng giật mình!

Sau khi rào cản dư luận bị phá bỏ, môn “bóng đá vô loài” bùng phát. Từ cá và bia năm 1879, mức phí chuyển nhượng liên tục lập những kỷ lục mới, tăng theo cấp số nhân. Tròn một thế kỷ sau khi Fergie Suter “lập kỷ lục thế giới” bằng mấy yến cá, Trevor Francis trở thành cầu thủ đầu tiên có giá 1 triệu bảng khi ông này gia nhập Nottingham Forest. Và cho đến hôm nay, con số đã là 80 triệu bảng dành cho Cristiano Ronaldo. Theo thời giá lúc Ronaldo từ M.U sang Real Madrid, từng ấy tiền mua được… 22.357 tấn cá hồi.

Chiếc huy chương vàng FA Cup mà Fergie Suter giành được cùng Blackburn năm 1885, mới được bán đấu giá hồi đầu tháng 2 năm nay. Đó là chiếc huy chương FA Cup cổ nhất mà các nhà sưu tập còn giữ được, nhưng phần lớn NHM thời nay chẳng còn biết ông Suter là ai. Chiếc huy chương chỉ bán được với giá 6.000 bảng, và người mua nó cũng không đến từ Lancashire.

Nhưng dù chàng thợ đẽo đá lãng tử năm xưa sẽ không bao giờ được nhớ đến với tư cách một huyền thoại, thì vẫn phải ghi nhận năm 1879 như một cái mốc quan trọng của lịch sử. Năm ấy, Edison phát minh ra bóng đèn dây tóc và người Anh “phát minh” ra chuyển nhượng cầu thủ.

Đèn dây tóc thì giờ chẳng mấy người dùng nữa, nhưng chuyển nhượng bóng đá giờ vẫn còn cho bao nhiêu người có cơ hội “ăn cơm với cá”.